آب مروارید یا cataract نوعی بیماری چشم با دلایل گوناگون است که با تار شدن عدسی چشم آغاز شده و با افزایش تیرگی و کدر شدن عدسی، بینایی چشم مختل می‌شود. خوشبختانه بیماری چشمی آب مروارید در بیشتر موارد در زمانی که به آن زمان رسیدن می‌گویند با جراحی ساده‌ای برطرف می‌شود.

این بیماری به دلایل زیر بروز می‌کند:

کهولت سن (شایع‌ترین علت)
ضربه به سر که موجب اخلال در تغذیه عدسی می‌شود
اشعه‌های یونیزه (اشعه x)، اشعه گامای ناشی از تلویزیون‌های قدیمی
تماس طولانی با نور آفتاب (پرتو فرابنفش) ولامپ های کم مصرف گازی
دیابت و سیگار آلودگی محیط زیست
ضربه به چشم و عدسی و برق گرفتگی ممکن است 20 سال بعد رخ دهد
نقصان‌های مادرزادی
سوءتغذیه
مصرف طولانی مدت بعضی از داروها مثل کورتون‌ها


جراحی کاتاراکت در حال حاضر یکی از شایع ترین و موفقیت آمیزترین عمل های جراحی است که در حیطه پزشکی به انجام می رسد. در جراحی کاتاراکت عدسی طبیعی چشم بیمار که دچار کدورت شده است با یک عدسی مصنوعی شفاف تعویض می گردد. تکنیکی که امروزه به طور معمول برای جراحی کاتاراکت مورد استفاده قرار می گیرد تکنیک فیکو امولسیفیکاسیون است. در این تکنیک از امواج اولتراسوند برای خرد کردن عدسی استفاده می شود. وسیله ای که برای خرد کردن عدسی در این روش مورد استفاده قرار می گیرد ضخامت کمی دارد و از طریق یک برش حدوداً 2.8 میلی متر وارد چشم می شود. از آنجا که این برش بسیار کوچک می باشد معمولاً نیازی به بخیه ندارد و خود به خود ترمیم می شود. پس از خارج کردن عدسی کدر شده، یک عدسی مصنوعی شفاف، تا شده، از طریق همان برش کوچک وارد چشم می شود. در داخل چشم تای عدسی باز می شود و عدسی در محل مناسب در داخل چشم ثابت می شود. این عمل به طور معمول حدود 10 تا 15 دقیقه طول می کشد و نیازی به بیهوشی عمومی ندارد و با بی حسی موضعی قابل انجام است.

در مواردی که کاتاراکت بیش از حد رسیده باشد ممکن است نتوان عدسی سفت شده را با امواج اولتراسوند خرد کرد. در این حالت ممکن است جراح ناچار شود از تکنیک جراحی کاتاراکت به روش خارج کپسولی استفاده کند. در این روش عدسی کدر شده به صورت درسته از کپسول خود خارج شده، از چشم بیرون آورده می شود. برای این روش لازم است از برش های بزرگتر (بین 6 تا 10 میلی متر) استفاده کرد و لازم است محل برش نیز با بخیه های ظریف ترمیم گردد. از این رو دوره نقاهت بیماران کمی طولانی تر از روش فیکوامولسیفیکاسیون می باشد.

در بچه ها و در موارد خاص (مثلاً کاتاراکت های ناشی از ضربه)، ممکن است جراحی کاتاراکت به روش دیگری که لنزکتومی نام دارد انجام گیرد.
آب مروارید هیچ سن و سالی نمیشناسد ار نوزاد تا هر سنی ممکن است بوجود آید.
معمولا در دهه پنجاه وشصت شروع میگردد .ممکن است پیشرفت سریع یا آهسته داشته باشد در یک چشم غالبا زودتر آعاز میشود
اگر هر دو چشم همزمان باشند چون کاهش دید بتدریج در دو چشم است شخص ممکن است اصلا متوجه نشود.ولی وقتی یک چشم را عمل کرد متوجه رنگ های شفاف و براق اطراف خود همانجوری که در کودکی میدید بشود ولی در چشم مقابل غبار آلود و کدر و کاهی رنگ ببیند. دلایل آب مروارید ژنتیکی ،اختلالات جنینی ،عفونت در رحم در حین نوزادی ،دیابت مادر ،دیابت خود فرد ،مصرف دارو هایی طولانی مدت مثل کورتن در افراد رماتیسمی و آسمی،برق گرفتگی تصادف و ضربه به چشم ، موج انفجار ، التهاب داخل چشمی یوئیت ،،واشعه خورشید در افرادی که عینک آفتابی نمیزنند،سیگار و غیره....
درمان : جراحیهای نوین سرپایی سه دقیقه ای بدون بیهوشی و تزریق اطراف چشم